Finanse gospodarstw domowych w I kw. 2014

Przeczytaj także: NBP: finanse gospodarstw domowych w II kw. 2013

Podstawą konstrukcji Nowego Barometru Rynku Consumer Finance jest sytuacja w czterech obszarach oddziałujących na rynek kredytów i pożyczek konsumenckich. Obszary te uwzględniają wpływ czynników demograficznych na rynek, popyt na zakupy dóbr trwałych i skłonność do ich finansowania z kredytu, niepewność związaną z sytuacją finansową oraz wykluczenie z rynku kredytowego.

Oddziaływanie czynników demograficznych do 2007 roku sprzyjało rozwojowi rynku kredytów i pożyczek konsumenckich. Niestety od tego momentu, udział grup konsumentów najbardziej aktywnych w obszarze zaciągania kredytu konsumenckiego (gospodarstwa domowe z głową w wieku do 44 lat) zaczął się zmniejszać. Dodatkowo, ostatnio negatywne zmiany zaczynają przyspieszać.

Do grupy czynników negatywnie oddziałujących na popyt na kredyt konsumencki w ostatnim okresie niewątpliwie należy zaliczyć popyt na dobra trwałe. Głównymi celami obecności gospodarstw domowych na rynku kredytów i pożyczek konsumpcyjnych jest finansowanie zakupu dóbr trwałych oraz remontu mieszkania. Zadłużenie na te dwa cele stanowi około 65% całości zadłużenia konsumpcyjnego. Niestety, zarówno w obszarze prognoz zakupu dóbr trwałych ogółem, jak i w prognozie zakupu samochodu oraz w prognozie wydatków na remont widoczna jest skłonność do redukowania wydatków. Co więcej, maleje skłonność do sfinansowania poważnych zakupów z kredytu zarówno w przypadku zakupu dóbr trwałych ogółem, jak i w odniesieniu do wydatków na remont mieszkania. W bieżącym kwartale jedynie nieznacznie wzrosła skłonność do sfinansowania zakupu samochodu ze środków obcych, co jednak nie miało większego przełożenia na ogólnie negatywny obraz w tym obszarze.

Bardzo znacząco poprawia się natomiast ogólna sytuacja w obszarze finansów gospodarstwa domowego i całej gospodarki, co będzie sprzyjało ograniczeniu niepewności i może wpłynąć na zwiększenie skłonności do sięgania po kredyt. Poprawa widoczna jest w każdym z trzech obszarów branych pod uwagę – sytuacji finansowej gospodarstwa domowego, ogólnej sytuacji gospodarczej oraz prognoz bezrobocia. Największy wpływ na poprawę wskazań Barometru miało jednak polepszenie się sytuacji finansowej gospodarstw domowych.

Uwzględniając wskazania Barometru i konfrontując je z sytuacją na rynku kredytów, prognozujemy, że w kolejnych miesiącach rynek kredytu konsumenckiego będzie rósł, jednak dynamika wzrostów będzie bardzo niska.

We wszystkich obszarach związanych z prognozą dokonywania poważnych wydatków i objętych badaniem gospodarstw domowych, z wyjątkiem prognozy zakupu mieszkania lub rozpoczęcia budowy domu, widoczne jest pogorszenie prognoz względem poprzedniego kwartału. Na bardzo niskim poziomie znajdują się prognozy gospodarstw domowych dotyczące wydatków remontowych. Jedynie 10,7% badanych deklaruje duże bądź dość duże prawdopodobieństwo przeprowadzenia remontu w najbliższym roku. Pomimo docierających pozytywnych sygnałów z rynku, w dalszym ciągu nie widać odbicia prognoz wydatków na zakup mieszkania. Zaledwie 5,9% badanych wskazało, że rozważa możliwość zakupu mieszkania lub budowy domu w nadchodzącym roku.